Preminuo uzbunjivač koji je medijima dostavio Pentagon papire

Uzbunjivač koji je ušao u istoriju, jer je objavljivanjem "Pentagon papira" otkrio dugogodišnje vladine tajne i obmane o Vijetnamskom ratu, Danijel Elsberg preminuo je u 92. godini, objavila je njegova porodica.

U februaru 2023. je saopštio da je smrtno bolestan od raka pankreasa, piše Glas Amerike.

Sve do ranih 1970-tih godina, kada je otkrio da je izvor zapanjujućih medijskih izveštaja o studiji Sekretarijata za odbranu o ulozi SAD u Indokini, od 47 tomova i 7.000 stranica, Elsberg je bio dobro pozicionirani član vladino-vojne elite.

Diplomirao je na Harvardu, a radio je kao privatni i vladin savetnik za Vijetnam 1960-tih godina, reskirajući život na bojnom polju.

Imao je najviša bezbednosna odobrenja za pristup podacima, a u njega su poverenje imali i zvaničnici demokratskih i zvaničnici republikanskih administracija.

Radio je za Pentagon i za uticajnu organizaciju RAND Korporacija. Kasnije je govorio da su ga posebno cenili zbog "talenta za diskreciju".

Međutim, kao i milioni drugih Amerikanaca, u vladi i izvan nje, okrenuo se protiv višegodišnjeg rata u Vijetnamu, vladinih tvrdnji da se taj rat može dobiti i navoda da bi pobeda Severnog Vijetnama nad Jugom, kojeg su podržavale SAD, dovela do širenja komunizma u celom regionu.

Za razliku od mnogih drugih protivnika rata, on je bio u posebnoj poziciji da napravi razliku.

"Pentagon papire" je 1967. godine naručio tadašnji sekretar odbrane Robert Meknamara, vodeći javni zagovornik rata, koji je želeo da iza sebe ostavi sveobuhvatnu istoriju SAD i Vijetnama i da pomogne svojim naslednicima da izbegnu greške koje je on sam priznao tek mnogo godina kasnije.

Tajni dokumenti su obuhvatali period duži od 20 godina, od neuspelih napora Francuske u kolonizaciji 1940-ih i 1950-ih godina, do sve većeg angažmana SAD, uključujući bombardovanje i raspoređivanje stotina hiljada kopnenih trupa za vrijeme administracije Lindona Džonsona.

Nakon što je dobio pristup dokumentima koji su pokazali da je američka vlada lagala javnost, Elsberg ih je počeo tajno iznositi iz kancelarije i kopirati uz pomoć 13-ogodišnjeg sina i 10-ogodišnje ćerke.

Kopije je sa sobom poneo kada se preselio u Boston radi posla na Institutu Masačusetsa za tehnologiju, te ih je čuvao godinu i po dana.

U međuvremenu se obraćao nekolicini senatora, ali nakon što oni nisu pomogli da dokumenti postanu dostupni javnosti, okrenuo se medijima.