Na današnji dan 26. decembar
Na današnji dan 26. decembra 1893.rođen je kineski revolucionar i državnik Mao Cedung (Zedong), jedan od osnivača Komunističke partije Kine, koji je 1949. u Pekingu proglasio Narodnu Republiku Kinu i do smrti 1976. bio njen neprikosnoveni lider. Njegove misli i ideje objavljene su u čuvenoj "Crvenoj knjižici". Godine 1966. pokrenuo je "Veliku proletersku kulturnu revoluciju" tokom koje je smenjen veliki broj partijskih funkcionera, medju kojima i njegovi najbliži saradnici.
1716 - Rođen je engleski pisac Tomas Grej (Thomas Gray), autor pesme "Elegija napisana na seoskom groblju" koja se smatra jednom od najlepših pesama napisanih na engleskom jeziku.
1805 - Francuska i Austrija potpisale su u Požunu (Bratislava) mirovni ugovor, posle Napoleonove pobede u bici kod Austerlica, kojim je Francuska dobila Veneciju, Istru bez Trsta, Dalmaciju i Boku Kotorsku i učvrstila svoju poziciju u Evropi. Odredbe sporazuma poništene su 1814. na Bečkom kongresu.
1825 - U Sankt Peterburgu, na dan polaganja zakletve novom caru Nikolaju I izbila je pobuna dekabrista, protivnika carizma u Rusiji.
1883 - Rođen je Moris Utrilo (Maurice Utrillo), samouki slikar pariskih veduta i motiva iz francuskih provincijskih gradova, koji je mimo svih slikarskih pravaca i strujanja izgradio sopstveni doživljaj ambijenta i likovni izraz.
1890 - Umro je nemački arheolog Hajnrih Šliman (Heinrich Schlimann), koji je 1868. otkrio Troju, koristeći se podacima iz Homerovih spevova "Ilijada" i "Odiseja". Otkrio je i Mikenu, Orhomen i Tirint, utrošivši na arheološka iskopavanja ceo imetak stečen u mladosti trgovinom.
1898 - Pjer i Marija Kiri (Pierre, Maria Curie) otkrili su prvi radioaktivni hemijski element i nazvali ga radijum.
1908 - Amerikanac Džek Džonson (Jack Johnson) je pobedom nad Kanadjaninom Tomijem Barnsom (Tommy Burns) postao prvi crni bokser prvak sveta u teškoj kategoriji.
1922 - Vođa Oktobarske revolucije Vladimir Ilič Lenjin završio je prvi deo svog "Pisma kongresu", kasnije poznatog kao "Lenjinov testament", u kojem je pozvao komuniste da sačuvaju jedinstvo partije i predložio reforme. U drugom delu "testamenta", koji je napisao 4. januara 1923. Lenjin je sugerisao da Staljin bude smenjen sa mesta generalnog sekretara Komunističke partije.
1941 - Suočen s napredovanjem japanskih snaga u Drugom svetskom ratu ka Manili, američki general Daglas Makartur (Douglas MacArthur) proglasio je filipinsku prestonicu "otvorenim gradom". Uprkos tome u Manili su 1941, 1942. i 1945. vodjene teške borbe američkih i japanskih jedinica, tokom kojih su porušeni mnogi delovi grada.
1943 - Britanska mornarica je u Drugom svetskom ratu potopila "Šarnhorst", poslednji veliki nemački bojni brod.
1968 - U Saveznoj narodnoj skupštini usvojeni su amandmani na Ustav SFR Jugoslavije, kojima se širi autonomija pokrajina i one dobijaju status sličan republikama. Pokrajine su dobile pokrajinski Ustavni zakon, čime je otvoren put gotovo potpuno samostalnoj zakonskoj, izvršnoj i sudskoj vlasti. Pokrajini Kosovo i Metohija uveden je naziv Kosovo.
1971 - U znak protesta zbog američkog angažovanja u Vijetnamu, 16 američkih ratnih veterana Vijetnamskog rata okupiralo je Statuu slobode u njujorškoj luci.
1972 - Umro je Hari Truman (Harry), predsednik SAD 1945-53. Za predsednika je izabran nakon smrti Frenklina Rozevelta (Franklin Roosevelt). Učesnik je Potsdamske konferencije, a avgusta 1945, po njegovom nalogu na Japan je bačena atomska bomba. Godine 1947. uveo je doktrinu o vojnoj i ekonomskoj pomoći zemljama ugroženim revolucionarnim pokretima, a njegova administracija je iste godine sačinila Maršalov plan o posleratnoj obnovi Evrope. Doneo je zakon protiv radničkih sindikata i osnovao Komisiju za ispitivanje protivameričke delatnosti čiji se rad pretvorio u "lov na veštice" (makartizam). Uveo je SAD u Korejski rat.
1975 - Letom na liniji Moskva-Alma Ata, "Tupoljev-144" je postao prvi supersonični avion u svetu u redovnom saobraćaju.
1989 - Rumunski Front nacionalnog spasa naimenovao je novu vladu s Jonom Ilijeskuom (Ion Iliescu) na čelu, dan posle pogubljenja Nikolae Čaušeskua (Nicolae Ceausescu).
1990 - Skupština Slovenije proglasila je samostalnost te republike, nakon plebiscita 23. decembra na kome se 86 odsto glasača izjasnilo za nezavisnu slovenačku državu.
1991 - U Alžiru su održani prvi višepartijski parlamentarni izbori od sticanja nezavisnosti od Francuske 1962.
1994 - Napadom komandosa na oteti francuski putnički avion na aerodromu u Marseju oslobodjeno je 239 putnika i članova posade koje su islamski teroristi držali kao taoce posle otmice 24. decembra u Alžiru. Komandosi su ubili svu četvoricu terorista.
1998 - Bivši lideri Crvenih Kmera Kije Sampan (Khieu Samphan) i Nuon Čea (Chea) predali su se kambodžanskoj vladi. Za vreme režima Crvenih Kmera sredinom sedamdesetih godina 20. veka u Kambodži je ubijeno ili je umrlo od gladi i bolesti 1,7 miliona ljudi.
1998 - Srpske snage bezbednosti na Kosovu počele su napad na području mesta Podujevo, nakon što je u selu Obrandže ubijen jedan Srbin.
2001 - Izraelski ministar odbrane Bendžamin Ben-Elizer izabran je za predsednika Laburističke partije.
2003 - U zemljotresu jačine 6,3 stepena Rihterove skale koji je pogodio iranski grad Bam, poginulo je oko 50.000 ljudi.
2004 - U naletu plimnog talasa cunamija izazvanog zemljotresom jačine devet stepeni Rihterove skale, nedaleko od indonežanskog ostrva Sumatre, stradalo je preko 300.000 ljudi u zemljama regiona: Malezija, Indija, Bangladeš, Šri Lanka, Tajland, Indonezija, Maldivi, Somalija, Tanzanija, Sejšeli, Mjanmar, Kenija i Madagaskar.
2006 - Umro je Džerald Ford, političar i državnik, prvi američki potpredsednik u istoriji te zemlje koji je nasledio funkciju šefa države pošto je dotadašnji predsednik Nikson podneo ostavku zbog afere Votergejt (1974). Ford nije nikada izabran za predsednika, a na izborima 1976. godine, na čelo države je došao demokrata Džimi Karter.
2006 - U eksploziji naftovoda u Lagosu, u Nigeriji, poginulo je oko 260 ljudi.
2011 - Umro Sem Rivers, američki džez muzičar i kompozitor, jedan od velikana avangardnog i fri-džeza,
2012 - Kina je pustila u saobraćaj najdužu liniju superbrze pruge u svetu od Pekinga do Guangdžoua na jugu zemlje, koju voz predje za oko osam sati. Linija je duga 2.298 kilometara, ima 35 stanica, a prosečna brzina voza je 300 kilometara na sat.
2014 - Od ebole umrlo je 7.693 stanovnika od 19.695 incifiranih u tri zemlje zapadne Afrike.
2019 - Širom Crne Gore blokirane su saobraćajnice u znak protesta zbog Predloga Zakona o slobodi veroispovesti o kome raspravlja Skupština ove zemlje.
2020 - Preminula je bivša atletičarka i televizijska novinarka Milka Babović. Izveštavala je sa šest Olimpijskih igara, a kao komentator pratila je atletiku (šest EP), klizanje, gimnastiku, veslanje, konjički sport, skijaško trčanje i brzo klizanje.
2021 - Preminuo je južnoafrički nadbiskup Dezmond Tutu (Desmond), ikona borbe protiv aparthejda, LGBT prava i dobitnik Nobelove nagrade za mir.
