Web Analytics
Na današnji dan 31. januar - BetaRS

Na današnji dan 31. januar

Dogodilo se | 31.01.2024 | access_time 10:15
Na današnji dan 31. januar
Foto: Wikipedia

Na današnji dan 31. januara 1841. godine rođen je Laza Kostić, začetnik moderne srpske poezije, poslednji veliki pesnik medju srpskim romantičarima. Pored poezije, pisao je drame, eseje, kritike, bavio se filozofijom, prevodjenjem i novinarstvom. Pristalica vođe vojvođanskih Srba Svetozara Miletića i borac za ujedinjenje Srba, bio je poslanik u ugarskom saboru (zbirka "Pesme" među kojima je najpoznatija "Santa Maria della Salute", drame "Maksim Crnojević", "Pera Segedinac").

1747 - U londonskoj bolnici "Lok" otvorena je prva klinika u svetu za venerične bolesti.

1808 - Napoleon je anektirao Dubrovačku Republiku. Aneksiju je proglasio general Ogist Marmon (Auguste Marmont), vojvoda od Raguze. Time je prestala da postoji Dubrovačka Republika, a taj grad je 1815. na Bečkom kongresu dodeljen Austriji.

1917 - Nemačka je u Prvom svetskom ratu objavila "totalni rat na moru" u nameri da neograničenim podmorničkim ratom prinudi Veliku Britaniju na kapitulaciju. Nemačko torpedovanje američkih brodova koji su dovozili oružje Velikoj Britaniji, nagnalo je dotad neutralne SAD da udju u rat protiv Centralnih sila.

1918 - U Rusiji je 31. januar bio poslednji dan računanja vremena po starom, Julijanskom kalendaru, a sledećeg dana datum je označen kao 14. februar, po novom, Gregorijanskom kalendaru.

1930 - Otvorena je Londonska pomorska konferencija koja se završila 22. aprila sporazumom Velike Britanije, SAD, Francuske, Italije i Japana o regulisanju podmorničkog ratovanja.

1946 - Jugoslovenska Ustavotvorna skupština donela je prvi Ustav države pod novim nazivom, Federativne Narodne Republike Jugoslavije.

1950 - Predsednik SAD Hari Truman (Harry) objavio je da je naložio proizvodnju hidrogenske bombe.

1956 - Umro je engleski pisac Alen Aleksander Miln (Alan Alexander Milne), autor popularnih priča za decu "Vini Pu".

1958 - Prvi američki veštački satelit "Eksplorer I" lansiran je iz baze Kejp Kanaveral, na Floridi.

1962 - Na inicijativu SAD, na skupu održanom u Urugvaju, Kuba je isključena iz Organizacije američkih država i doneta je rezolucija o zabrani trgovine s njom.

1962. - Umro je karikaturista Petar (Pjer) Križanić, jedan od rodonačelnika jugoslovenske karikature, pisac i esejista, i jedan od osnivača satiričnog lista "Ošišani jež" (1935). Posle Drugog svetskog rata objavio je mapu "Protiv fašizma".

1964 - Ka Mesecu je lansirana sovjetska automatska stanica "Luna 9", koja se tri dana kasnije meko spustila i emitovala prve TV snimke površine Meseca.

1971 - Između Istočnog i Zapadnog Berlina uspostavljen je ograničeni telefonski saobraćaj, prvi put posle 19 godina.

1974 - Umro je američki filmski producent Semjuel Goldvin (Samuel Goldwyn), jedan od osnivača kompanije "Metro-Goldvin-Majer" ("Najbolje godine našeg života", "Male lisice", Porgi i Bes").

1990 - U Moskvi je otvoren američki restoran "brze hrane" "Mekdonalds".

1994 - U glavnom gradu Somalije Mogadišu američki marinci u pratnji konvoja, u kojem su bile diplomate SAD, otvorili su vatru na ljude okupljene kod centra za raspodelu hrane i ubili najmanje pet civila, a mnoge ranili.

1996 - Specijalni izaslanik generalnog sekretara UN za ljudska prava Elizabet Ren saopštila je da u Bosni ima oko 200 do 300 masovnih grobnica i da su za zločine tokom bosanskog rata, pored Srba odgovorni i bosanski Hrvati i Muslimani.

1996 - Tamilski bombaš-samoubica uleteo je kamionom punim eksploziva u centralnu banku Šri Lanke u Kolombu. Od eksplozije je poginulo 90 i ranjeno od 1.400 ljudi.

1997 - U sukobu naoružanih Albanaca i srpske policije kod Vučitrna na Kosovu ubijena su tri Albanca i ranjena tri pripadnika MUP-a Srbije.

1998 - Skupština Republike Srpske na zasedanju u Banjaluci odlučila je da se sedište Vlade Republike Srpske premesti s Pala u Banjaluku.

2001 - Nakon devetomesečnog sudjenja, škotski sud osudio je na doživotni zatvor Libijca Abdel Baset al Megraha zbog podmetanja bombe u avion Pan Am-a, koji se decembra 1988. srušio kod škotskog grada Lokberija, a poginulo je 270 ljudi. Njegov saučesnik Amin Kalifa Fahim je oslobodjen.

2002 - Katolička crkva u Irskoj pristala je da plati odštetu od 110 miliona dolara ljudima koji su detinjstvo proveli u crkvenim sirotištima, gde su ih sveštena lica seksualno zlostavljala. Do tada je tužbe podnelo 3.500 ljudi koji su živeli u takvim crkvenim institucijama.

2006 - Umrla je Koreta Skot (Coretta Scott) King, supruga Martina Lutera (Luther) Kinga, koja je posle njegove smrti, postala lider borbe za rasnu jednakost u SAD.

2007 - Umro je američki romanopisac Sidni Šeldon (Sydney Sheldon) dobitnik Oskara za najbolji scenario 1948. godine za komediju "The Bachelor and the Bobby Soxer" sa Kerijem Grantom (Cery), Mirnom Loj (Myrna Loy) i Širli Templ (Shirley Temple) u glavnim ulogama.

2011 - Umro je Peter Egner, osumnjičen da je kao pripadnik nacističkih okupatorskih snaga za vreme drugog svetskog rata u Srbiji učestvovao u ubistvu oko 17.000 ljudi, a čije je izručenje Srbija svojevremeno tražila od SAD.

2012 - Japanske vlasti su nakon katastrofe u Fukušimi ograničile trajanje nuklearnih reaktora na četrdeset godina.

2015 - Izbio je požar u biblioteci ruskog Instituta za društvene nauke u Moskvi, gde se čuva više od 14,2 miliona primeraka knjiga i rukopisa.

2020 - Sud Evropske unije u Luksemburgu proglasio se nenadležnim za tužbu Slovenije protiv Hrvatske zbog navodne povrede evropskog prava nesprovodjenjem arbitražne odluke o državnoj granici.

2020 - Velika Britanija je sa poslednjim danom januara, nakon 47 godina, izašla iz EU. Evropski parlament od 1. februara ima manje poslanika zbog izlaska Velike Britanije, umesto 751 biti 705. Velika Britanija je imala 73 mandata u tom telu, 27 je prerasporedjeno ostalim zemljama članicama, dok je 46 mesta ostalo prazno.

2022 - Umro je novinar Dušan Mašić, urednik informartivnog programa radija B92 sredinom devedesetih godina. Bio je prvi direktor ANEM-a i konsultant za elektronske medije. Radio je za BBC, Glas Amerike i pisao za NIN.

Teme