Zahtevi Srbije za izlazak iz krize na Kosovu: Hitni izbori, povratak policajaca, formiranje ZSO

Za izlazak iz krize na severu Kosova potrebni su što skoriji lokalni izbori u četiri opštine, hitan povratak 700 srpskih policajaca u kosovsku policiju, povratak srpskih sudija i tužilaca u kosovski pravosudni sistem, formiranje Zajednice srpskih opština (ZSO), oslobađanje političkih zatvorenika i deblokada uvoza srpske robe, zvaničan je stav Beograda koji je iznet u Podgorici.

Uoči današnjeg obraćanja javnosti predsednika Srbije Aleksandra Vučića, koji je najavio da će predstaviti niz zahteva i mera za poboljšanje položaja Srba na Kosovu, portal KoSSev prenosi da je srpski ambasador u Podgorici Nebojša Rodić izneo zvaničan stav Srbije na sastanku sa predsednikom Skupštine Crne Gore Andrijom Mandićem.

U saopštenju o tom sastanku, objavljenom na sajtu crnogorskog parlamenta, navodi se da je Rodić "želeo da obavesti i upozna predsednika Skupštine, kao prvog čoveka najznačajnije institucije u Crnoj Gori, sa zvaničnim stavom Republike Srbije koji se ogleda u više tačaka za rešavanje postojeće izuzetno teške krize na Kosovu".

Među tim tačkama su, kako se navodi, "što hitnije organizovanje slobodnih izbora u opštinama na severu Kosova, gde sada vlast vrše pojedinci koji nemaju nikakvo utemeljenje u volji građana tih opština".

Vlast u četiri opštine na severu Kosova vrše etnički Albanci pošto su Srbi, pet meseci posle napuštanja kosovskih institucija, bojkotovali lokalne izbore u aprilu 2023. godine, a zatim i referendume o opozivu načelnika tih opština, održane u aprilu ove godine.

Jedna od šest tačaka je i "hitan povratak 700 policajaca srpske nacionalnosti u službu privremenih institucija koji treba da vrate sigurnost i spokoj u opštinama na severu jer se tamo ovih dana ugrožavaju elementarna ljudska prava".

"Rešavanje problema nastalog u oblasti pravosuđa jer se, od dolaska na vlast šefa privremenih institucija na Kosovu Aljbina Kurtija, više ne razgovara o povratku sudija i tužilaca u pravosudni sistem, što je potpisano Briselskim sporazumom", takođe je jedna od tačaka koje je Rodić predstavio Mandiću.

Među tačkama su i formiranje ZSO, predviđeno Briselskim sporazumom iz 2013. godine, kao i "oslobađanje svih ljudi koji su iz političkih razloga zatvoreni" i "traženje rešavanja blokade uvoza proizvoda iz Srbije na teritoriju Kosova, jer je prošlo već 14 meseci od početka te zabrane, pri čemu EU koja se zalaže za slobodan protok ljudi, informacija i roba nije uradila ništa da se taj problem reši".

U saopštenju se navodi i da je Rodić, "u kontekstu najboljih odnosa Srbije i Crne Gore, a u skladu sa zvaničnom spoljnom politikom Srbije, koja želi da upozna prijateljske zemlje, među koje spada i Crna Gora, ali i one koji drugačije misle", informisao Mandića "o diskriminatorskom ponašanju jedne besmislene politike koja se sprovodi nad Srbima na severu Kosova, upozorivši da EU pod čudnim patronatom dopušta da se to događa".

"Ambasador je posebno istakao da je jedini cilj šefa privremenih institucija na Kosovu Aljbina Kurtija da Srbima na Kosovu život učini potpuno nemogućim, i to ne samo u opštinama na severu, već na kompletnoj teritoriji", navodi se u saopštenju Skupštine Crne Gore.

Kriza na Severu Kosova pojačana je početkom leta, a prethodnih nedelja je dodatno eskalirala, posle odluke Prištine da blokira zgrade institucija Vlade Srbije u četiri opštine sa srpskom većinom.