Web Analytics
Na današnji dan 11. oktobar - BetaRS

Na današnji dan 11. oktobar

Dogodilo se | 11.10.2024 | access_time 12:50
Na današnji dan 11. oktobar
Foto: Wikipedia
Na današnji dan 11. oktobra 1806. rođen je Aleksandar Karađorđević, sin vođe Prvog srpskog ustanka Karađorđa, srpski knez od 1842. do 1858. Tokom njegove vladavine pokrenute su ozbiljne reforme u Srbiji i modernizacija zemlje. Na presto su ga doveli ustavobranitelji posle svrgavanja kneza Mihaila Obrenovića.

521 - Papa Lav X dodelio je engleskom kralju Henriju VIII (Henry) titulu "Branitelja vere" pošto je kralj objavio knjigu u kojoj je osudio ideje verskog reformatora Martina Lutera (Luther). Henri VIII je 12 godina kasnije osporio autoritet rimokatoličke crkve, a 1534. se proglasio poglavarom anglikanske crkve.

1531 - Vojska švajcarskih katoličkih kantona porazila je kod Kapela snage grada Ciriha i njegovih protestantskih saveznika. U bici je poginuo i protestantski verski reformator Ulrih Zvingli (Urlich Zwingli), jedan od najvećih teologa reformacije.

1579 - U Carigradu je ubijen turski državnik i vojskovođa poreklom iz Bosne Mehmed-paša Sokolović. Proslavio se u mnogim ratovima, obnovio je tursku flotu uništenu u bici kod Lepanta 1571, a od 1566. bio je veliki vezir. Atentat je izvršio jedan derviš.

1806 - Rođen je Aleksandar Karađorđević, sin vođe Prvog srpskog ustanka Karađorđa, srpski knez od 1842. do 1858. Tokom njegove vladavine pokrenute su ozbiljne reforme u Srbiji i modernizacija zemlje. Na presto su ga doveli ustavobranitelji posle svrgavanja kneza Mihaila Obrenovića.

1851 - Rođen je kompozitor i horovođa Josif Marinković, jedan od najznačajnijih predstavnika srpske romantičarske muzike. Uveo je u srpsku muziku hor i solo pesmu sa klavirskom pratnjom ("Kola", "Narodni zbor", "Junački poklič", "Čežnja").

1899 - Počeo je Burski rat između južnoafričkih burskih država Transval i Oranž i Velike Britanije. Po završetku rata 1902. godine, burske države su stavljene pod britansku vlast, a 1910. ušle su u Južnoafrički Savez (kasnije Južnofrička Republika), britanski dominion.

1939 - Grupa američkih naučnika, medju kojima i Albert Ajnštajn (Einstein), obavestili su predsednika SAD Frenklina D. Ruzvelta (Roosevelt) o mogućnosti proizvodnje atomske bombe.

1962 - Papa Jovan XXIII otvorio je u bazilici Svetog Petra u Rimu Drugi vatikanski sabor, prvi takav skup od 1870. Sabor je trajao do 1965. i najavio je značajne reforme katoličke crkve u njenom prilagođavanju modernom svetu.

1963. - Umrla je francuska pevačica Edit Pjaf (Edith Piaf), zvezda kabarea i francuske šansone, najpopularnija pevačica pedesetih godina 20. veka.

1963. - Umro je francuski pisac, slikar i režiser Žan Kokto (Jean Cocteau), koji je prošao sve faze moderne umetnosti - kubizam, dadaizam, nadrealizam... Zbog raznovrsnosti svog opusa i artističkog univerzalizma važi za jednog od korifeja francuskog duha (roman "Strašna deca", pozorišni komadi "Orfej" i "Antigona", filmovi "Lepotica i zver" i "Orfejev testament").

1976 - U Kini je pod optužbom za zaveru uhapšena "četvorčlana banda" - udovica Mao Cedunga (Zedong) Djang Ching (Jiang Qing) i tri bivša visoka funkcionera.

1977 - U atentatu je ubijen predsednik Severnog Jemena, pukovnik Ibrahim al Hamdi.

1980 - Dvojica sovjetskih kosmonauta okončali su dotad najdužu misiju u kosmosu. U brodu "Saljut 6" oni su proveli u svemiru 185 dana.

1985 - Četiri američka lovca presrela su egipatski avion sa otmičarima italijanskog putničkog broda "Akile Lauro" i primorali ga da sleti na Siciliju, gde su otmičari uhapšeni. Otmičari su se 9. oktobra predali egipatskim vlastima koje su im odobrile da odlete u Tunis.

1988 - Govor pape Jovana Pavla II prekinut je u Evropskom parlamentu u Strazburu kada je britanski poslanik iz Severne Irske, protestantski sveštenik Jan Pejzli (Ian Paisley), počeo da uzvikuje "antihrist", razvivši transparent na kojem je pisalo "Jovan Pavle II - antihrist".

1993 - U atentatu u Oslu teško je ranjen Vilijam Nigard (William Nygaard), norveški izdavač "Satanskih stihova" Salmana Rušdija, britanskog pisca indijskog porekla, kojeg je iranski verski vodja Homeini osudio na smrt.

1998 - Ni nakon sedmočasovnih razgovora u sedmoj rundi pregovora, predsednik SR Jugoslavije Slobodan Milošević i specijalni američki izaslanik Ričard Holbruk (Richard Holbrooke) nisu postigli dogovor oko rešavanja kosovske krize na osnovu rezolucije UN od 23. septembra. Pored pretnji vojnom intervencijom NATO-a, Milošević je odbio Verifikacionu misiju koja bi pratila sprovodjenje rezolucije.

1999 - U Prištini je ubijen Bugarin Valentin Krumov, kao prva žrtva medju pripadnicima medjunarodnih mirovnih snaga koje su u junu 1999. rasporedjene na Kosovu.

2000 - Umro je Donald Đuar, predsednik škotskog parlamenta konstituisanog 1999. prvi put nakon 292 godine.

2004 - Ministri spoljnih poslova Evropske unije odlučili su da Libiji ukinu embargo na oružje, uveden 1986, čime je prihvaćeno odricanje Tripolija od oružja za masovno uništenje.

2008 - Umro je fotograf Vilijam Klakston (William Claxton) poznat po izražajnim portretima džez muzičara kao što je Čet Bejker (Chet Baker). Slavu je stekao snimcima Boba Dilana (Dylan) i Frenka Sinatre (Frank), Džoni Mičela (Joni Mitchell) i Toma Džonsa (Jones).

2010 - Pri pucanju skladišta s toksičnim crvenim muljem kod grada Ajka u Mađarskoj poginulo je sedam, a povređeno 120 građana. Mulj je bio vrlo alkalan, pH vrednosti 13 i sa štetnim elementima žive, arsena i hroma.

2013 - Umro je bivši SS kapetan Erih Pribke, jedan od poslednjih živih nacističkih zločinaca, koji je 1998. osudjen na doživotni zatvor.

2021 - Austrija je dobila novu vladu čiji je kancelar Aleksander Šalenberg, dva dana nakon što je bivši kancelar Sebastijan Kurc podneo ostavku jer se našao pod istragom za korupciju.

2021 - U Beogradu je, šezdeset godina nakon prve konferencije Pokreta nesvrstanih zemalja, počeo dvodnevni samit Pokreta, koji je okupio 105 zemalja i devet međunarodnih organizacija.

Teme