U Mađarskoj pronađena violina napravljena u nacističkom logoru

Trgovci umetninama u Mađarskoj pronašli su violinu za koju se tvrdi da ju je proizveo jedan od zatočenika nacističkog logora "Dahau" iz Drugog svetskog rata, koji je u instrumentu ostavio poruku.

Poruku sakrivenu u telu instrumenta stručnjaci su pronašli kada su instrument odneli na popravku, a u njoj piše "Probni instrument, napravljen u teškim okolnostima, bez alata i adekvatnog materijala. Dahau, 1941. godina", dok u potpisu stoji "Francišek Kempa".

Iako način izrade instrumenta jasno ukazuje na rad profesionalca, majstor koji je violinu popravljao bio je začuđen lošim kvalitetom drveta i alatima koji su korišćeni u njenoj izradi, a koji se očigledno ne slažu sa umećem sa kojim je ona sastavljena.

Trgovci umetninama koji su pronašli violinu otvorili su je i našli poruku, koja služi kao objašnjenje ili čak, prema njihovim rečima, izvinjenje njenog proizvođača zbog sprečenosti da napravi vredniji i bolji instrument u uslovima zatočeništva.

Dahau je bio prvi nacistički koncentracioni logor i uspostavljen je 1933. godine za držanje političkih zatvorenika, da bi kasnije postao model po kome su dizajnirani i uspostavljani brojni drugi logori koji su zatvarali, mučili i ubijali Jevreje, Rome, homoseksualce i druge manjinske grupe na udaru Nacista.

Dahau je vremenom postao teren za prinudni rad, protivzakonite medicinske eksperimente i brutalno fizičko kažnjavanje, a opstao je dok ga američka vojska nije oslobodila 29. aprila 1945. godine.

Veruje se da je najmanje 40.000 ljudi u ovom logoru umrlo od posledica gladi, raznih bolesti i umora.

Postoji dosta primera muzičkih instrumenata u koncentracionim logorima po srednjoj i istočnoj Evropi tokom Drugog svetskog rata, a smatra se da su Nacisti dozvoljavali, pa čak i podržavali formiranje muzičkih ansambala,  kako bi spoljašnjem svetu stvorili lažnu sliku o životu u logoru.

Uglavnom se za sve instrumente koji su pronađeni u logorima tvrdi da su ih proizveli zatvorenici, ali je, za sada, jedino za ovu violinu potvrđeno da je proizvedena unutar logora.

Nije poznato kako je violina napustila Dahau i stigla do Mađarske.

Ipak, Kempa je, prema dokumentima koje su trgovcima umetnina priloženi u memorijalnom centru u Dahau, preživeo boravak u logoru i nastavio da pravi instrumente u Poljskoj, gde je preminuo 1953. godine.

Dokumentacija takođe pokazuje da je Kempa među Nacistima bio poznat po pravljenju instrumenata, što mu je možda i pomoglo da iz logora izađe živ.

Stručnjaci su violini dodelili simboličan naziv "Violina nade".