Harvard se odriče fotografija porobljenih ljudi iz 19. veka i predaje ih muzeju

Univerzitet Harvard predaće Muzeju afroameričke istorije u Južnoj Karolini fotografije porobljenih ljudi stare 175 godina, kao deo dogovora sa ženom koja tvrdi da je jedna od potomaka ljudi na slikama.

Ljude na dagerotipima, preteči modernih fotografija, Tamara Lanije (Tamara Lanier) je predstavila kao svog pretka Rentija (Renty) i njegovu ćerke Delaju (Delia).

Fografije će biti prebačene iz Harvardovog Muzeja arheologije i etnologije u Međunarodni muzej afroameričke umetnosti u Južnoj Karolini, saveznoj državi u kojoj su ljudi sa slika porobljeni 1850. godine, kada su slike i napravljene, rekao je juče njen advokat Džošua Koskof (Joshua Koskoff).

Ovom nagodbom završava se 15-godišnja rasprava između Lanije i Harvarda.

Koskof je rekao da je ova odluka pobeda za potomke svih porobljenih u Sjedinjenim Američkim Državama (SAD).

Jedno od glavnih pitanja tokom procesa bilo je da li Harvard po zakonu može da poseduje dehumanizujuće fotografije porobljenih ljudi koji nikada nisu dali saglasnost da se na njima nađu.

Sudovi u Masačusetsu stali su na stranu Harvarda po pitanju vlasništva, ali su dozvoli Lanije da traži odštetu od univerziteta.

Harvard tvrdi da univerzitet već duže vreme radi na tome da se odrekne vlasništva slika, kako bi se, kako navode, stavile u pravi kontekst i kako bi svi Amerikanci mogli da im pristupe.

Dagerotipe je po narudžbini univerziteta napravio biolog Luis Agasis (Louis Agassiz), čije su teorije o rasnim razlikama nekada korišćene kako bi se podržalo ropstvo u SAD, a Lanije je u procesu podržala Agasisova potomkinja Suzana Mur (Susanna Moore).

"Ovo je trenutak u istoriji gde sinovi i ćerke ukradenih predaka mogu da stoje ponosno i proglase pobedu", rekla je Lanije, dok je Mur okarakterisala slike kao rasistički projekat.

Lanije je 2019. godine tužila Harvard da su fotografije napravljene bez saglasnosti ljudi koji se na njima nalaze, kao i da ih univerzitet zbog toga protivzakonito drži.

Sud u Masačusetsu je 2021. godine odlučio da su fotografije vlasništvo fotografa, a ne ljudi na njima, što je potvrdio vrhovni sud ove savezne države.

Ovaj sud je priznao saučesništvo Harvarda u stvaranju dagerotipa i saopštio da sadašnje obaveze univerziteta ne mogu da se razdvoje od prethodnih zloupotreba.

"Harvard već duže vreme planira da fotografije preda nekom drugom muzeju ili javnoj instituciji, a ova nagodba nam sada dozvoljava da nastavimo sa dostizanjem tog cilja", navodi se u saopštenju.

Univerzitet je dodao da se našao u kompleksnoj situaciji, imajući u vidu da nije potvrđeno da li je Lanije zapravo u srodstvu sa ljudima na dagerotipima.

Međunarodni muzej afroameričke istorije u Južnoj Karolini, kome će Harvard predati fotografije, obavezao se da će raditi sa Lanije kako bi se priča o ljudima sa fotografija adekvatno ispričala.