Na današnji dan 29. novembar
Na današnji dan 29. novembra 1998. godine u Beogradu je umro Živojin Pavlović, jedan od najznačajnijih srpskih filmskih reditelja i književnika "nove srpske proze". Njegov film "Dezerter" (1992), prvo je filmsko delo koje govori o tragediji rata na prostoru bivše SFR Jugoslavije.
1314 - Umro je francuski kralj Filip IV Lepi (Philippe le Bel) koji je
1306. proterao Jevreje iz Francuske i konfiskovao njihovu imovinu. Tokom sukoba sa papom Bonifacijem VIII sazvao je 1302. Skupštinu triju staleža - sveštenstva, plemstva i gradjanstva, prvi put u istoriji Francuske, a nakon papine smrti sporazumeo se s novim papom Klementom V, Francuzem, da se papsko sedište premesti u Avinjon.
1516 - Umro je italijanski slikar Đovani Belini (Giovanni Bellini), jedan od tvoraca venecijanske škole. Bio je učitelj Đorđonea (Giorgione) i Ticijana (Tiziano).
1543 - U Londonu je od kuge umro nemački slikar Hans Holbajn Mladji (Holbein der Juengere), dvorski slikar kralja Henrija VIII, majstor crteža i autor čuvenih portreta - "Erazmo Roterdamski", "Madona gradonačelnika Majera", "Henri VIII".
1780 - Umrla je austrijska carica, češka i madjarska kraljica Marija Terezija (Maria Theresia). Tokom vladavine od 1740. sprovodila je reforme u duhu prosvećenog apsolutizma, ali i centralizaciju i germanizaciju. Da bi osigurala osporavani presto, vodila je rat za austrijsko nasledje od 1740. do 1748. u kojem joj je 1745. pruski kralj Fridrih II (Friedrich) preoteo Šleziju.
1854 - Umro je srpski diplomata i vojvoda prota Mateja Nenadović, predsednik Praviteljstvujuščeg sovjeta - prve srpske vlade. Sa stricem Jakovom pokrenuo je Prvi srpski ustanak u valjevskoj i šabačkoj nahiji i učestvovao u borbama, a pregovarajući s Turcima i Rusijom uspostavio je prve diplomatske kontakte ustanika sa stranim državama. Njegovi "Memoari", pored književne vrednosti, predstavljaju dragocen dokument vremena.
1864 - U Sent Kriku u američkoj državi Kolorado jedinica pukovnika Džona Čivingtona (John Chivington) masakrirala je najmanje 400 Čejena i Arapahosa, koji su se predali uz prethodno dobijenu dozvolu da se ulogoruju.
1890 - Otvoreno je zasedanje prvog japanskog parlamenta. Parlament je imao dva doma - gornji sa 480 i donji sa 252 člana.
1918 - Na Velikoj narodnoj skupštini u Podgorici svrgnut je kralj Nikola I Petrović i proglašeno ujedinjenje Crne Gore sa Srbijom. Aktom o ujedinjenju crnogorska država je prestala da postoji.
1924 - Umro je Đakomo Pučini (Giacomo), najznačajniji italijanski operski kompozitor posle Verdija. Operom "Boemi" dao je prototip italijanske opere lirsko-sentimentalnog, gradjanskog karaktera s kraja XIX veka ("Toska", "Madam Baterflaj", "Turandot", "Manon Lesko").
1941 - Na brdu Kadinjača kod Užica u Drugom svetskom ratu izginuo je Radnički bataljon štiteći glavninu partizanskih snaga. Nemačke jedinice su, uz podršku avijacije, prešle Kadinjaču tek posle pogibije 180 partizana s komandantom Dušanom Jerkovićem. Bio je to kraj Užičke Republike, osnovane krajem septembra 1941, prve slobodne teritorije u okupiranoj Evropi.
1943 - Na drugom zasedanju Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije u Jajcu, to Veće je konstituisano kao vrhovno zakonodavno i izvršno predstavničko telo i ustanovljen je Nacionalni komitet oslobodjenja Jugoslavije. Doneta je odluka o federativnom uredjenju države, a kraljevskoj vladi u izbeglištvu zabranjen je povratak u zemlju.
1945 - Ustavotvorna skupština u Beogradu ukinula je monarhiju, lišavajući dinastiju Karadjordjevića svih prava u zemlji i proglasila Federativnu Narodnu Republiku Jugoslaviju.
1947 - Generalna skupština UN izglasala je podelu Palestine na jevrejski i arapski deo, s Jerusalimom pod kontrolom svetske organizacije, što je 1948. omogućilo stvaranje države Izrael.
1987 - Iznad Burme se srušio južnokorejski avion sa 115 putnika i članova posade. U Bahreinu je potom uhapšena jedna žena koja je priznala da je severnokorejski agent i da je eksploziv u avion postavila po nalogu njene vlade s ciljem da omete održavanje Olimpijskih igara u Seulu 1988.
1991 - Komisija za arbitražu Mirovne konferencije o Jugoslaviji (Badenterova komisija) objavila je rezultate medjunarodne arbitraže prema kojima se SFR Jugoslavija "nalazi u procesu nestajanja" i da su sve republike bivše federacije njeni sukcesori.
1996 - Međunarodni sud za ratne zločine u Hagu osudio je na 10 godina zatvora bosanskog Hrvata Dražena Erdemovića, koji je priznao da je, kao pripadnik Vojske Republike Srpske, učestvovao u masovnoj likvidaciji bosanskih Muslimana u Srebrenici u julu 1995. To je bila prva presuda za ratni zločin jednog medjunarodnog suda posle Nirnberškog i Tokijskog procesa.
1999 - Rivalske partije u Severnoj Irskoj formirale su protestantsko-katoličku vladu, primoravši tako ogorčene neprijatelje da prvi put u istoriji podele vlast.
2001. - Umro je britanski rok pevač i kompozitor Džordž Harison (George Harrison), bivši član "Bitlsa", rok grupe koja je obeležila šezdesete godine 20. veka.
2003 - Vođi čečenskih pobunjenika Ahmedu Zakajevu, koji je u Rusiji optužen za ubistva i kidnapovanja, odobren je status političkog azilanta u Velikoj Britaniji.
2008 - Umro je danski arhitekta Jorn Utzon, poznat kao tvorac Sidnejske opere, koja je 2007. uvrštena u svetsku baštinu UNESCO-a. Projektovao je i zgradu Narodne skupštine u Kuvajtu i više poznatih gradjevina u Danskoj. Prestižnu Pricker nagradu za arhitekturu dobio je 2003. godine.
2010 - Umro je komičar Lesli Nilsen (Leslie Nielsen) zvezda filmskog serijala "Goli pištolj" i "Ima li pilota u avionu".
2010 - Umrla je ruska pesnikinja Bela Ahmadulina, ikona kulturnog života sovjetske ere.
2013 - Na samitu u Vilnjusu Evropska unija je parafirala sporazume o pridruživanju sa Gruzijom i Moldavijom.
2017 - Haški tribunal je pravosnažno potvrdio višegodišnje zatvorske kazne zvaničnicima bosanskih Hrvata, predvodjenih Jadrankom Prlićem, za ratne zločine nad Muslimanima u BiH, 1993-94. Trećeoptuženi Slobodan Praljak umro je u bolnici u Hagu pošto je u sudnici popio otrov nakon što mu je apelaciono veće Haškog tribunala potvrdilo kaznu od 20 godina zatvora.
2020 - Za vreme lokalnih izbora na severoistoku Nigerije ubijeno je 110 ljudi u napadu koji se pripisuje islamskim ekstremistima iz grupe Boko haram.
Teme
